Just Solve It (2.0) heeft een calamiteiten- incidentenprotocol waarin staat beschreven volgens welke procedure zij zich voorbereidt en reageert op calamiteiten en incidenten. Hierin staat beschreven welke verantwoordelijkheden er zijn, welke afspraken hierover zijn gemaakt en de te volgen procedures. Tot op heden heeft zich nog geen calamiteit en/of incident voorgedaan.

Met de wet op de Jeugdhulp en de WMO 2015 komen calamiteiten nadrukkelijker onder de aandacht. Calamiteiten zullen zich blijven voordoen, hoe goed een zorg- en begeleidingsstructuur ook is. De problematiek van mensen is soms zo complex, onvoorspelbaar en kan zo snel escaleren dat calamiteiten niet altijd voorkomen kunnen worden. Ook is het mogelijk dat wij als professionals vanuit Just Solve It (2.0) soms inschattingsfouten kunnen maken.

Het kan niet voorkomen worden dat er soms zaken misgaan. Vanuit Just Solve It (2.0) moeten we die illusie ook niet willen wekken. Uiteraard streven we er wel naar om fouten te voorkomen. Het is wel goed om in voorkomende situaties onderscheid te maken tussen de verantwoordelijkheid van de (volwassen) cliënt, ouders die hun kinderen niet beschermen (of moedwillig iets aandoen), de hulpverlener, etc.

Bij een calamiteit gaat de eerste zorg vanzelfsprekend uit naar het slachtoffer en zijn/haar directe omgeving (gezin). Just Solve It (2.0) en de betreffende JW/WMO-consulent spelen daarin een belangrijke rol. Zorgvuldige afstemming en communicatie van alle betrokken partijen is van groot belang.

In de praktijk blijkt dat alle cliënten van Just Solve It (2.0) vrijwel altijd zelfstandig functioneren binnen maatschappij, school, gezin of elders. In onze rol van ambulante begeleider monitoren wij onze cliënten veelvuldig door o.a. huisbezoeken, belcontacten, etc. Maar ook door altijd bereikbaar te zijn, streven wij ernaar om de kans op eventuele calamiteiten zo gering mogelijk te houden. Desalniettemin is het hebben van een calamiteitenprotocol noodzakelijk. Het houdt je alert en het biedt een leidraad in het bijzondere geval wanneer er wel sprake zou zijn van een calamiteit.

Definities van calamiteiten en incidenten:
Om goed onderscheid te hebben tussen calamiteit en incident gaat Just Solve It (2.0) uit van de volgende drie definities (Calamiteitenprotocol JW en WMO Enschede, versie mei 2015):

Definitie van calamiteit Jeugdwet: een niet beoogde of onverwachte gebeurtenis, die betrekking heeft op de kwaliteit van de jeugdhulp en die tot een ernstig schadelijk gevolg voor of de dood van een jeugdige of een ouder heeft geleid (Jeugdwet). Voorbeelden van calamiteiten in de jeugdhulp zijn:

  • Niet natuurlijke dood, waaronder suïcide;
  • Elk overlijden van een ander als gevolg van het handelen van een jeugdige;
  • Ernstig en/of blijvend lichamelijk letsel van een jeugdige, of van een ander als gevolg van het handelen van een jeugdige;
  • Ernstig grensoverschrijdend gedrag (fysiek, psychisch en/of seksueel) door jeugdigen, hulpverleners, ouders of verzorgers.

Definitie calamiteit inspectie gezondheidszorg: iedere niet beoogde of onverwachte gebeurtenis die betrekking heeft op de kwaliteit van zorg en die tot de dood of een ernstig schadelijk gevolg voor een patiënt of cliënt heeft geleid (Inspectie voor de Gezondheidszorg).

Definitie van incident: een onbedoelde gebeurtenis tijdens het zorg-/begeleidingsproces die tot schade aan de cliënt en/of medewerker heeft geleid, had kunnen leiden of (nog) zou kunnen leiden.

Melden van calamiteiten bij inspectie Jeugdzorg:
In geval van een calamiteit in de zin van de Jeugdwet moet een melding gedaan worden bij de Inspectie Jeugdzorg. Over het melden en afhandelen van een calamiteit heeft de Jeugdwet het volgende vastgelegd:

De jeugdhulpaanbieder en de gecertificeerde instelling doen aan de , ingevolge deze wet met het toezicht belaste ambtenaren (de Inspectie), onverwijld melding van:

Iedere calamiteit die bij de verlening van jeugdhulp of bij de uitvoering van een kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering heeft plaatsgevonden;

Geweld bij de verlening van jeugdhulp of de uitvoering van een kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering.

De jeugdhulpaanbieder, de jeugdhulpverlener en de gecertificeerde instelling verstrekken bij
– en naar aanleiding van – een melding als bedoeld in het eerste lid aan de ingevolge deze wet met toezicht belaste ambtenaren de gegevens, daaronder begrepen persoonsgegevens, gegevens betreffende de gezondheid en andere bijzondere persoonsgegevens, die voor het onderzoeken van de melding noodzakelijk zijn. De melding geschiedt middels het formele meldingsformulier op de website van de Inspectie Jeugdzorg:  (https://www.igj.nl/zorgsectoren/jeugd/melden-jeugdhulpverleners).

Het is voor Just Solve It vanzelfsprekend dat wanneer er zich op enig moment toch een calamiteit zou voordoen, de betreffende JW/WMO-consulent of diens vervanger altijd wordt geïnformeerd.

Draaiboek calamiteiten jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning:
Just Solve It (2.0)zijn kleinschalige praktijken waarbij t.o.v. andere instellingen/organisaties maar enkele personen werkzaam zijn. Zij zijn dan ook zelf verantwoordelijk voor een goed verloop van het draaiboek.

De hulpverlener kan te maken hebben met situaties waarbij hij/zij zelf direct betrokken raakt bij een incident of calamiteit. Dit vraagt om acuut handelen van de betreffende hulpverlener. Afhankelijk van de situatie kan dit zijn:

112 bellen;
Inschakelen van de huisarts, crisisdienst, politie of Veilig Thuis;
In alle gevallen contact met ouders (bij jeugdige) of partner/thuisfront;
In alle gevallen contact met betreffende JW/WMO-consulent of diens vervanger (toezichthoudend ambtenaar);
Slachtofferhulp (vaak op later moment).

De hulpverlener van Just Solve It (2.0) en betreffende JW/WMO-consulent beoordelen samen of er melding moet worden gedaan bij de inspectie.

Fase 1, calamiteit doet zich voor:
Tijdens aanwezigheid van de hulpverlener van Just Solve It (2.0)ontstaat er een calamiteit. De hulpverlener van Just Solve It (2.0) bepaalt op dat moment welke directe actie uitgevoerd moet worden.

Fase 2, organisatie binnen 1 uur:
De hulpverlener van Just Solve It (2.0)informeert de naastbetrokkenen over de calamiteit en de op dat moment actuele situatie rondom de cliënt. Vervolgens neemt hij/zij contact op de betreffende JW/WMO-consulent én de “contactpersoon calamiteiten” van de betrokken gemeente (Lijst Contactgegevens en gemeentecodes, versie 01-02-2024). Hulpverlener en betreffende JW/WMO-consulent dan wel de contactpersoon calamiteiten, beoordelen samen het type en de zwaarte van de melding en stemmen verdere acties met elkaar af. Is er sprake van een calamiteit met grote maatschappelijke impact, dan neemt de gemeente de regie over en treedt hun draaiboek m.b.t. calamiteiten in werking. Just Solve It (2.0)stelt dan tot doel om waar nodig/mogelijk de gemeente te voorzien van alle beschikbare informatie omtrent de calamiteit.

Fase 3, acties binnen 0 – 48 uur:
Indien zich een calamiteit heeft voorgedaan dan zijn de volgende acties voor Just Solve It (2.0) mogelijk relevant en zullen deze zo nodig worden uitgevoerd:
Informeren naar zorg voor naaste familie, slachtoffer en/of dader;
Mogelijke opvang van naaste familie regelen;
Veiligheid naaste familie borgen;
Afstemming met politie;
School van de jeugdige/werk o.i.d. van de volwassene informeren;
Opstellen feitenrelaas;

Fase 4, nafase binnen twee maanden:
In de nafase is het van belang het feitenrelaas te evalueren en als Just Solve It (2.0)daarbij de volgende vragen te beantwoorden:

Was het een unieke en niet te voorkomen calamiteit?

Was er sprake van inschattingsfouten?

Is de calamiteit goed afgehandeld?

Welke lessen zijn hieruit voor Just Solve It (2.0) te leren?

Fase 5, afronding:
Nadat in fase 4 de evaluatie is uitgevoerd, vindt afronding van de calamiteit plaats. Het feitenrelaas met daarbij de evaluatie wordt afgesloten en gearchiveerd.